Począwszy odkąd pojawiła się możliwość pozyskania wsparcia unijnego na realizację inwestycji wodno-kanalizacyjnych, Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Brzegu Sp. z o.o. konsekwentnie z nich korzystało realizując kolejne 4 projekty unijne. Zasadniczym ich celem było doprowadzenie do wypełnienia tzw. dyrektywy ściekowej – dotyczącej między innymi zwiększenia stopnia skanalizowania mieszkańców. Teraz gdy ponad 99% posesji z Brzegu i okolicznych miejscowości jest podłączona do kanalizacji Unia odcina nam kurek dotacji na działania kanalizacyjne. Otwiera jednak na poprawę systemów zaopatrzenia w wodę.
W Brzegu część wodociągów pamięta czasy niemieckie. W ostatnich latach w branży wod-kan wiele się zmienia, głównie w sferze informatyzacji, która ma w założeniu opisać i ułatwić każdy proces eksploatacji i zarządzania majątkiem. Spółka stopniowo podąża za trendem jednak do tej chwili musi często korzystać z tradycyjnych map i dokumentacji „papierowej”. Docelowo PWiK będzie posiadać system GIS – czyli informatyczną bazę zawierającą cyfrowe mapy i przyporządkowane im dane dotyczące całej posiadanej infrastruktury, które można na bieżąco edytować. W przyszłości cały układ wodociągowy w mieście będzie wyposażony w stały monitoring ciśnień, który ułatwi diagnostykę jego stanu. Na Stacji Uzdatniania Wody w Gierszowicach stosowaną obecnie metodą dezynfekcji jest chlorowanie. W ramach planowanej inwestycji pojawiają się jednak dodatkowe elementy służące dezynfekcji jak lampy UV. Oczywiście system zaopatrzenia w wodę funkcjonuje bez większych zarzutów ale gdy pojawia się możliwość pozyskania funduszy na jego poprawę, grzechem byłoby z tej możliwości nie skorzystać.
W październiku 2023 ogłoszono konkurs w ramach programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 (FEnIKS) działanie 2.5: Woda do spożycia. O dofinansowanie na inwestycje wodociągowe mogły ubiegać się w nim tylko aglomeracje o określonej wielkości i spełniające kryterium wysokiego stopnia skanalizowania. Wnioski o dofinansowanie można było składać do 31.01.2024 r. PWiK w Brzegu nie mogło przegapić szansy na poprawę swojego majątku i podniesienie poziomu usług. Odkąd pojawiła się informacja o możliwości pozyskania środków unijnych na te cele, w brzeskich „wodociągach” trwały intensywne prace nad przygotowaniem stosownej dokumentacji i pozyskaniu zgód i zezwoleń. Warto tu odnotować, iż został do tego oddelegowany zespół pracowników spółki i nie zlecano tego firmie konsultingowej jak to zwykle robi się w tej branży. Brzeski wniosek został przesłany jako jeden z pierwszych w Polsce. Aplikacji z kraju spłynęło jednak sporo a przeznaczona na działanie pula pieniędzy na pewno nie starczy dla wszystkich. O tym, które podmioty zyskają dofinansowanie zadecyduje Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie. Obecnie szczegółowo bada wszystkie otrzymane dokumenty pod względem ich zgodności z zasadami polityki unijnej przyznając punkty wg zasad określonych w konkursie. Dofinansowanie dostaną te podmioty, które zyskają ich najwięcej.
We wniosku o dofinansowanie określono zakres i planowany sposób realizacji Projektu. Dotyczy on zadań mających usprawnić istniejący system wodociągowy zmierzając do zmniejszenia strat wody wtłaczanej do sieci. Przyczyni się do racjonalnego i efektywnego wykorzystania wody uzdatnionej.
W zakres przedsięwzięcia wchodzi:
• wymiana około 3 km wodociągów na terenie Brzegu,
• wymiana ponad 50 węzłów hydrantowych,
• montaż komór pomiarowych na wodociągach i punktów poboru próbek wody,
• zbudowanie systemu GIS i systemu radiowego zbierania danych bilingowych,
• montaż na terenie Stacji Uzdatniania Wody urządzeń do dezynfekcji wody surowej metodą UV,
• remont koryt przelewowych na klarownikach na terenie SUW w Gierszowicach,
• montaż ogniw fotowoltaicznych o powierzchni ok 250 m2 na terenie SUW w Gierszowicach,
• zakup urządzeń do wykrywania wycieków.
Z punktu widzenia klientów PWiK przeprowadzone inwestycje przyczynią się do zminimalizowania prawdopodobieństwa wystąpienia awarii wodociągowych a w razie ich pojawienia będą one usuwane szybciej (nawet jeżeli wyciek nie będzie widoczny na powierzchni). Inwestycje wpisują się w politykę propagowaną przez Unię Europejską, której zasadniczym celem jest minimalizacja wpływu człowieka na środowisko i racjonalne korzystanie z zasobów naturalnych. Mniej awarii, ich szybkie wykrywanie i sprawniejsze usuwanie przekładają się wprost na ilość wody pobranej ze środowiska. Wprowadzenie zdalnego odczytu wodomierzy całkowicie wyeliminuje konieczność odczytów realizowanych przez pracowników przemieszczających się samochodem. Na terenie Stacji Uzdatniania Wody w Gierszowicach układ zasilania obiektu będzie wsparty odnawialnymi źródłami energii – ogniwami fotowoltaicznymi.
Z punktu widzenia PWiK inwestycje to istotny krok w nowoczesne zarządzanie majątkiem. Nie będzie konieczności „grzebania” w kilkudziesięcioletnich mapach, które upchane są w setki segregatorów. Nowy system informatyczny pozwoli z marszu określić gdzie przebiega granica własności majątku PWiK. Obecnie wymaga to niejednokrotnie „dochodzenia” i wertowania papierowej dokumentacji. System będzie od razu podpowiadał, które zasuwy należy zamknąć by wyłączyć dany odcinek wodociągu i szczegółowo wskaże ich lokalizację. Wszelkie zdarzenia na sieci wodociągowej czy kanalizacyjnej pozostawią swój ślad w systemie i wiedza o tym jak rozwiązywać konkretne sytuacje będzie dostępna dla wszystkich zespołów eksploatacyjnych, a więc i dla tych które będą mierzyć się z danym problemem po raz pierwszy. Wprowadzenie układu opomiarowania ciśnienia na sieci oraz stworzenie tzw. modelu hydraulicznego pozwoli na zdobycie wiedzy, która na tą chwilę jest niedostępna. Na bieżąco monitorowane będą kierunki przepływu w sieci wodociągowej, jak długo woda stagnuje w poszczególnych odcinkach ani jak zachowuje się w przypadku wyłączenia odcinka (obecnie ciężko stwierdzić gdzie woda się zmąci w trakcie awarii lub celowego wyłączenia). Kolejnym skokiem w nowoczesność jest wykorzystanie wykrywaczy wycieku pozwalających szczegółowo wskazać miejsce awarii wodociągowej nawet jeśli nie dojdzie do wycieku na powierzchnię. Zresztą sam fakt wycieku na powierzchnię nie jest równoznaczny ze znalezieniem miejsca awarii. Woda wypływa po linii najmniejszego oporu i często mocno meandruje pod ziemią by finalnie wypłynąć spory kawałek od miejsca uszkodzenia rurociągu.
Liczymy na sukces kolejnego z brzeskich projektów unijnych.