W poniedziałek 17 czerwca 2024 r., w siedzibie Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Sp. z.o.o. w Brzegu, miało miejsce podpisanie umowy darowizny, na mocy której brzeskie Przedsiębiorstwo reprezentowane przez Prezesa Zarządu Spółki p. Artura Stecułę przekazało na rzecz Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, reprezentowanego przez dra Dariusza Byczkowskiego, fragment zabytkowego przyłącza wodnego. Przyłącze zostało wydobyte w trakcie modernizacji brzeskiego systemu wodno-kanalizacyjnego w 2000 r. i przez wiele lat eksponowane było w siedzibie spółki. Pierwotnie stanowiło fragment systemu wodociągowego przebiegającego w ciągu ulicy Kapucyńskiej. Odnaleziony blisko ćwierć wieku temu obiekt, datowany na XVIII wiek, był fragmentem systemu wodociągowego, który mógł zasilać istniejący w tym miejscu do 1812 r. klasztor ojców kapucynów, a po jego likwidacji zakład opiekuńczo leczniczy dla obłąkanych.
Przedmiot wykonany został z okorowanego pnia drzewa iglastego (świerku) o średnicy wynoszącej 21 cm. Wydrążono w nim wzdłużny otwór o średnicy 9 cm, którym przepływała woda. Prezentowany obiekt to rodzaj reduktora. Świadczy o tym wydrążony prostopadle, w stosunku do przebiegu otworu wzdłużnego, otwór o mniejszej średnicy, wynoszącej ok 8 cm. To od niego odchodziła kolejna rura, która zasilała odbiorcę docelowego. Wraz z zabytkiem przekazane zostały również żelazne pierścienie wydobyte w tym samym miejscu. Pierścienie były elementem łączenia poszczególnych odcinków wodociągu ze sobą. Na podstawie wydobywanych w Brzegu fragmentów drewnianych wodociągów możemy stwierdzić, że każdy z odcinków drewnianego wodociągu mierzył od 4 do 5 metrów, które łączone były ze sobą żelaznymi pierścieniami.
Już od dziś (18.06.2024) nowo pozyskany obiekt można zobaczyć na wystawie stałej na parterze Muzeum Piastów Śląskich. Docelowo fragment brzeskiego wodociągu ma być eksponowany na wystawie stałej w Muzeum Dziedzictwa i Kultury Kresów – oddziale Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, gdzie przygotowywana jest również część ekspozycji opowiadająca o historii Brzegu i losach Gimnazjum Piastowskiego – przyszłej siedziby Muzeum Dziedzictwa i Kultury. Jak Państwo pamiętają w trakcie badań archeologicznych, prowadzonych na terenie dziedzińca książęcego Gimnazjum w 2023 r. również odnalezione zostały fragmenty wodociągu, o czym pisaliśmy w listopadzie 2023 r. Ciekawostką jest fakt, że w trakcie badań nad historią brzeskich kapucynów dr Andrzej Peszko w zasobach archiwalnych odnalazł dokumentację techniczną z rozrysowanym schematem modernizacji przyłącza wodnego do klasztoru.
Wszystkich zainteresowanych historią rozwoju brzeskiej infrastruktury i tym „jak to było kiedyś” zapraszamy do odwiedzenia brzeskiego muzeum.
